باب: حك
المخاط
بالحصى من
المسجد.
34. Camideki Sümüğün Taşla Temizlenmesi
İbn Abbâs şöyle demiştir: "Yaş bir pisliğe basmışsan,
ayaklarını yıka! Eğer kuruysa yıkamana gerek yok.
حدثنا
موسى بن إسماعيل
قال: أخبرنا
إبراهيم بن
سعد: أخبرنا
ابن شهاب، عن
حميد بن عبد
الرحمن: أن
أبا هريرة وأبا
سعيد حدثاه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم رأى
نخامة في جدار
المسجد،
فتناول حصاة
فحكها، فقال:
(إذا تنخم
أحدكم، فلا
يتنخمن قبل
وجهه، ولا عن
يمينه،
وليبصق عن
يساره، أو تحت
قدمه اليسرى).
[-408 - 409-] Humeyd İbn Abdurrahman'dan şöyle nakledilmiştir: "Ebu Hureyre
ve Ebu Saîd el-Hudrî'nin bana anlattıklarına göre Nebi Sallallahu Aleyhi ve
Sellem cami duvarında balgam gördü. Hemen bir taş alıp onu kazıyarak temizledi.
Sonra da şöyle buyurdu: "Siz'den biri balgamını çıkaracağı zaman, ön
tarafına ve sağ tarafına tükürmesin. Ya sol tarafına ya da sol ayağını bastığı
yere tükürsün.
Tekrar: 411, 414.
AÇIKLAMA: Hadisin konu başlığı ile ilişkisi: Kıble
istikametine tükürmenin yasaklanması, kıbleye saygıdan ileri gelir, tükürük ve
benzeri şeylerin insanı rahatsız etmesinden değil. Az da olsa bunun, yasakta
etkisi olsa da, esas olan kıbleye saygıdır. Bu yüzden kıble İstikametine
çıkarılan balgamın, tükürüğün ve sümüğün kurusu ile yaşı arasında ayırım
yapılmamıştır. Oysa pis olduğu için yasaklanan şeylerin, kurusuna basmanın
herhangi bir sakıncası yoktur.
باب: لا يبصق
عن يمينه في
الصلاة.
35. Namazda Sağ Tarafa Tükürülmez
حدثنا
يحيى بن بكير
قال: حدثنا
الليث، عن
عقيل، عن ابن
شهاب، عن حميد
بن عبد
الرحمن: أن
أبا هريرة،
وأبا سعيد
أخبراه:
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم رأى
نخامة في حائط
المسجد،
فتناول رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
حصاة فحتها،
ثم قال: (إذا
تنخم أحدكم فلا
يتنخم قبل
وجهه، ولا عن
يمينه،
وليبصق عن يساره،
أو تحت قدمه
اليسرى).
[-410 - 411-] Humeyd İbn Abdurrahman'dan şöyle nakledilmiştir: "Ebu
Hurey-re ve Ebu Saîd el-Hudrî'nin bana haber verdiklerine göre Nebi Sallallahu
Aleyhi ve Sellem cami duvarında balgam görmüş. Hemen bir taş alıp onu kazımış.
Sonra da şöyle buyurmuştur: "Siz'den biri balgamını çıkaracağı zaman,
yüzünü çevirdiği yöne veya sağ tarafına çıkarmasın. Soluna veya sol ayağının
altına tükürsün"
حدثنا
حفص بن عمر
قال: حدثنا
شعبة قال:
أخبرني قتادة
قال: سمعت
أنسا قال: قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (لا
يتفلن أحدكم بين
يديه، ولا عن
يمينه، ولكن
عن يساره، أو
تحت رجله).
[-412-] Enes İbn Mâlik Allah Resûlü Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle
buyurduğun nakletti; "içinizden biri önüne veya sağına tükürmesin! Fakat
soluna veya ayağının altına tükürsün!"
AÇIKLAMA: (Namazda Sağ Tarafa Tükürülmez); İmam Nevevî
kesin bir üslupla her halükârda sağ tarafa tükürmenin haram olduğunu
belirtmiştir. Tükürmenin namazda veya namaz dışında, camide veya cami dışında
olması arasında fark gözetmemiştir. İmam Mâlik'in de şöyle dediği nakledilir:
"Namaz dışında sağ tarafa tükürmekte bir sakınca yoktur." İbn
Mes'ud'un namaz dışında sağ tarafa tükürmeyi mekruh kabul ettiği
nakledilmiştir. Muaz İbn Cebel'in ise "Müslüman olduktan sonra sağ tarafıma
tükürmedim" dediği rivayet edilmiştir. Ömer İbn Abdilazîz de oğluna, her
halükârda sağa tükürmesini yasaklamıştır.
Sağ tarafa tükürmenin yasaklanmasının illetini, Hemmâm'ın Ebu
Hureyre'den naklettiği hadiste geçen "zira sağ tarafında melek
vardır" gerekçesi ile izah edenler, söz konusu yasağı namaz hali ile
tahsis etmişlerdir.
Hattâbî şöyle demiştir: "Eğer solunda biri varsa, her iki
tarafa da tükürmez. Ayağının altına veya elbisesine tükürür."
باب: ليبزق
عن يساره أو
تحت قدمه
اليسرى.
36. Sol Tarafa Veya Sol Ayağın Altına Tükürmek
حدثنا
آدم قال:
حدثنا شعبة
قال: حدثنا
قتادة قال:
سمعت أنس بن
مالك قال:
قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم: (إن
المؤمن إذا كان
في الصلاة،
فإنما يناجي
ربه، فلا
يبزقن بين
يديه، ولا عن
يمينه، ولكن
عن يساره، أو
تحت قدمه).
[-413-] Enes İbn Mâlik Nebi Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in şöyle
buyurduğunu nakletmîştir: "Müslüman namaz kılarken Rabbine münacatta
bulunur. O halde önünüze ve sağ tarafınıza tükürmeyin. Eğer mecbur kalırsanız
solunuza veya ayağınızı bastığınız yere tükürsün.
حدثنا
علي قال:
حدثنا سفيان:
حدثنا
الزهري، عن حميد
بن عبد
الرحمن، عن
أبي سعيد:
أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم أبصر
نخامة في قبلة
المسجد،
فحكها بعصاة،
ثم نهى أن
يبزق الرجل
بين يديه، أو
عن يمينه،
ولكن عن
يساره، أو تحت
قدمه اليسرى
.وعن
الزهري، سمع
حميدا، عن أبي
سعيد: نحوه.
[-414-] Ebu Saîd el-Hudrî'den şöyle nakledilmiştir: "Allah Resulü
Sallallahu Aleyhi ve Sellem cami'nin kıble istikametinde balğam gördü. Hemen
bir taş alıp onu kazıdı. Sonra insanların önüne ve sağma tükürmesini yasakladı.
Soluna veya sol ayağının altına tükürmesine ise müsaade etti."